Duurzaamheid: Biologische Bloembollen
Thema
Biologische teeltmaatregelen in de bloembollensector
Sinds de jaren tachtig van de vorige eeuw besteedt de bloembollensector veel aandacht aan duurzaamheid. De eerste stappen naar een biologische bloembollenteelt werden begin jaren negentig gezet met onderzoek naar biologische bedrijfssystemen op de proefbedrijven ‘De Zuid’ en ‘De Noord’. De inspanningen van kwekers hebben geleid tot het oprichten van de kwekersvereniging ‘Biobol’ en de KAVB-productgroep biobol. Het aantal biologische en duurzame teeltmaatregelen op gangbare bloembollenbedrijven kent een grote toename. Een aantal van deze teeltmaatregelen zijn in de onderstaande tekst uiteen gezet. Voor meer informatie en het onderliggende rapport, kunt u op de onderstreepte begrippen klikken.
Inundatie, het voor langere tijd onder water zetten van een perceel, bestrijdt een aantal grondgebonden ziekten, plagen, onkruiden en opslag van bloembollen goed. De milieuvriendelijke techniek wordt daarom al jaren toegepast in de sector. Onderzoek heeft uitgewezen dat inundatie onder meer effectief is tegen kroonrot (Sclerotium rolfsii) en stengelaal. Effectieve werking van inundatie op wortelknobbelaaltjes staat nog niet onomstotelijk vast.
Regionaal Onderzoek Lelieteelt (ROL) doet al jaren onderzoek naar teeltmaatregelen in lelie. Een van deze onderzoeken is het gebruik van Tagetes. Uit onderzoek van ROL is gebleken dat de praktijkteelt van Tagetes in Drenthe een afdoende aaltjesdodende werking heeft op zowel Pratylenchus spp. als het trichodoride aaltje Paratrichodorus pachydermus. Inmiddels is het onderzoek van ROL uitgebreid naar de biologische teelt van lelie. Naast Tagetes kunnen ook andere groenbemesters ingezet worden om de schadelijke aaltjes te bestrijden.
In de bestrijding van insecten en nematoden maakt de bloembollensector ook gebruik van warmwaterbehandeling, heetstook en een behandeling met ultra low oxygen (ULO). De warmwaterbehandeling is een toepassing van de bestrijding van stengelaal in tulp, narcis en bijzondere bolgewassen. Heetstook, het tijdelijk bloostellen van bloembollen- en knollen aan een hoge luchttemperatuur, wordt onder meer ingezet in de teelt van hyacint en freesia. Heetstook is onder meer effectief in de bestrijding van trips in gladiool. In de bestrijding van bollenmijt in Zantedeschia kan heetstook een effectieve maatregel zijn. ULO-cellen zijn speciale bewaarruimten die geheel gasdicht afgesloten kunnen worden. Bij opslag van bollen in zo’n afgesloten ruimte daalt het zuurstofgehalte en stijgt het koolstofdioxidehalte als gevolg van de natuurlijke ademhaling van het product. ULO is onder meer toepasbaar in de bewaring van (ijs)tulpen en lelies.
In 2013 heeft Wageningen UR een sector overstijgend onderzoek gedaan naar de inzet van Controlled Atmosphere Temperature Treatment (CATT) in de bestrijding van insecten en nematoden, waaronder stengelaal in tulp en narcis. CATT is een fysieke behandelingsmethode die bestaat uit een combinatie van lucht en temperatuur over een bepaalde tijdsduur. Het KAVB-hyacintenfonds doet momenteel vervolgonderzoek naar de inzet van CATT in de bestrijding van trips. Het Fonds Innovatie Tulp onderzoekt de werking van CATT op tulpenmijt, bollenmijt en stromijt.
Ook nu besteedt de KAVB veel aandacht aan biologische teelt. Samen met een aantal KAVB-onderzoeksfondsen participeert zij in het onderzoek bodem resetten, een nieuwe methode van anearobe grondontsmetting. Tevens is de KAVB betrokken bij het project ‘blauw afval, groene waarde’. Doel van het project is het ontwikkelen en optimaliseren van het gebruik van garnalendoppen bij het verbeteren van de natuurlijke weerbaarheid en vruchtbaarheid van de bodem voor de bloembollen- en pootgoedsector. CLM heeft onderzoek gedaan naar duurzame alternatieven voor gangbare gewasbescherming voor de teelt van tulp. Op de website van biokennis treft u meer informatie aan over de technische aspecten van de biologische bollenteelt en kansen in de markt.
Naast onderzoek wordt er inmiddels in een brede range van bloembolgewassen ervaring opgedaan met de biologische teelt. Kennis en ervaring werden op 1 december 2016 gedeeld tijdens de studiedag biologische bloembollen .